‘Nár thé an phlá tharaibh’: Dioscúrsaí an SEIF agus caidrimh homaighnéasacha idir fir i ngearrscéalta Mhichíl Uí Chonghaile

Dean Farrell

This article examines the theme of AIDS in the short stories of Micheál Ó Conghaile that explore gay themes. These stories include ‘An Mercyfucker’, ‘As Láimh a Chéile’, ‘Gabhal na gCloch’, ‘Athair’, agus ‘Caillte i gConamara’. This article proposes that gay identity, as articulated in Ó Conghaile’s short stories, might be considered in terms of AIDS and disease. It provides a comprehensive reading of ‘Caillte i gConamara’, the story that most obviously deals with the theme of AIDS and gives a more cursory reading of the other stories.

To facilitate this discussion, the article distinguishes between the reality of AIDS (a biological problem) and the myths of the disease (the common literary depiction of AIDS as a gay disease). It makes this distinction by borrowing Susan Sontag’s trope of illness as metaphor. A summary account is given of the theoretical discourse on AIDS and of the literary criticism for texts that deal with this disease. Often, such criticism condemns texts that depict AIDS as a gay disease. The current article takes up an alternative method given that, in the case of Ó Conghaile’s short stories, it is the fear of AIDS that is of primary concern for their gay characters. Occasionally, his gay characters experience social ostracisation as a result of the disease. Ó Conghaile’s stories, then, are reckoning with the cultural impact of AIDS.

Dáta foilsithe:
09/12/2025

Stádas:
Piarmheasta

Eochairfhocail:

DOI:

Conas a dhéantar tagairt don alt seo?

Féachann an t-alt seo le téama an SEIF a mheas sna gearrscéalta le Micheál Ó Conghaile a bhfuil téama aerach ag roinnt leo, is iad sin, ‘An Mercyfucker’, ‘As Láimh a Chéile’, ‘Gabhal na gCloch’, ‘Athair’, agus ‘Caillte i gConamara’. Léiríonn an t-alt seo go bhfuil an t-eispéireas aerach, de réir mar a thagann sé chun cinn i saothar Uí Chonghaile, faoi réir ag an tinneas agus ag an SEIF. Déantar an léamh is cuimsithí ar ‘Caillte i gConamara’, an scéal is mó a bhfuil téama an SEIF le sonrú ann, agus tugtar sracfhéachaint ar na scéalta eile.

Leis an bplé sin a riaradh, déantar idirdhealú idir toscaí an SEIF le fírinne an ghalair (fadhb bhitheolaíoch) agus miotais an ghalair (an léiriú a dhéantar go coitianta ar an ngalar sna meáin chumarsáide mar ‘ghalar aerach’). Baintear úsáid as tróp Susan Sontag leis an idirdhealú seo a dhéanamh, is é sin, an galar mar mheafar. Tugann an t-alt seo achoimre ar an teoiric a bhaineann don SEIF agus ar an gcritic liteartha i dtaobh na dtéacsanna a phléann an galar seo. Go minic, cáineann an cineál seo critice saothair a léiríonn an SEIF mar ghalar aerach. Tá cur chuige éagsúil ag an alt seo toisc, i gcás ghearrscéalta Uí Chonghaile go hiondúil, gurb é an faitíos i dtaobh an SEIF agus an ghalair a bhuaireann an duine aerach. I gcoitinne, baineann imeallú sóisialta leis an duine aerach i bhfianaise an ghalair SEIF. Tá scéalta Uí Chonghaile, más ea, ag fionnachtain thoscaí an SEIF don duine aerach.

Údar:
Dean Farrell

Teagmháil:

Beathaisnéis:

Is iarrthóir PhD é Dean Farrell in Ollscoil Concordia, Montréal, Ceanada. Tá sé ag scríobh tráchtais ar an údarthacht agus an aiteacht i nualitríocht na Gaeilge. Tá BA sa Nua-Ghaeilge agus sa Fhraincis (2017) agus MA sa Nua-Ghaeilge (2018) aige ón gColáiste Ollscoile, Baile Átha Cliath.

Scaip an t-alt seo: